Aziz Nesin Kimdir?
Aziz Nesin, 20 Aralık 1915’te İstanbul’da doğmuş, Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir. Mizah, hikâye, roman ve tiyatro alanlarında birçok eser vermiştir. Toplum eleştirisi ve mizahı harmanlayarak yazdığı eserleriyle tanınır. Babası Mehmet Sait Efendi, Anadolu’dan İstanbul’a göç etmiş bir ailedendir.
Yaşamı ve Ölümü
Aziz Nesin, İstanbul Süleymaniye’de dünyaya geldi. İlköğrenimini Kanuni Sultan Süleyman İptidai Mektebi’nde tamamladı. Daha sonra Kuleli Askeri Lisesi ve Harp Okulu’nda eğitim gördü. 1937 yılında subay olarak orduya katıldı, ancak 1944’te askerlikten ayrıldı. Edebiyat yaşamına gazetelerde yazdığı yazılarla ve ilk hikâyelerini yayımlayarak başladı.
1995 yılında, Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nde Sivas Katliamı’nın yıl dönümü etkinliklerine katıldıktan sonra, Alaçatı’da geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.
Eserlerini Kronolojik Olarak Listeleme
- Geriye Kalan (1953)
- İt Kuyruğu (1955)
- Toros Canavarı (1956)
- Fil Hamdi (1957)
- Deliler Boşandı (1957)
- Kazı Kazan (1959)
- Şimdiki Çocuklar Harika (1967)
- Tatlı Betüş (1974)
- Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1977)
- Zübük (1961)
- Gol Kralı Sait Hopsait (1957)
Politik Görüşü ve Yaşama Karşı Tutumu
Aziz Nesin, toplumun aksayan yanlarını hicivle eleştirerek düzene karşı eleştirel bir tavır sergilemiştir. Sosyalist görüşleriyle tanınır ve eserlerinde kapitalist sistemin adaletsizliklerini vurgular. Mizah anlayışı, derin bir toplumsal analiz içerir ve halkın sorunlarını gündeme taşır. Politik açıdan, ezilen sınıfların yanında durmuş, özgürlükçü bir dünya görüşünü savunmuştur.
Eserlerinden Alıntılar
“Zübük“:
Alıntı: “Düzen bozuldu ama, Zübük düzeni başka! Zübük’ün düzeni için bozulmuş düzen de gerekmiyor.”
Yorum: Aziz Nesin’in bu romanı, yozlaşmış siyaseti ve sahtekar yöneticileri eleştirir. Bu alıntıda, yozlaşmış düzenin nasıl kendi içinde bir normallik yarattığı vurgulanır.
“Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz”:
Alıntı: “Devletle halk arasındaki duvarlar öylesine yükselmiş ki, bazen halkın yaşayıp yaşamadığı bile belli olmuyor.”
Yorum: Roman, bürokratik yapının halkın hayatını nasıl zorlaştırdığını mizahi bir dille anlatır. Aziz Nesin’in halkla devlet arasındaki kopukluğu eleştirdiği bir eseridir.
Filme Uyarlanan Eserler
Zübük (1980): Kemal Sunal’ın başrolde olduğu bu film, Zübükzade adlı bir siyasetçinin hayatını konu alır. Aziz Nesin’in mizahi eleştirileri filmde başarıyla işlenmiştir.
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz: TRT tarafından dizi olarak uyarlanmıştır.
Aziz Nesin’in eserleri, mizah yoluyla toplumsal sorunları yansıttığı, halkın diline yakın bir üslupla yazılmıştır. Toplumun adaletsizliklerini, yoksulluğunu ve yozlaşmayı ele alırken, her kesimden okuyucuyu düşünmeye ve sorgulamaya yönlendirmiştir. Eleştirilerinde doğrudan ve cesur bir dil kullanmıştır. Aziz Nesin’in etkisi, yalnızca mizah edebiyatı değil, toplumsal bilinci geliştirme açısından da büyüktür.
Aziz Nesin, mizahı sadece güldürü unsuru olarak değil, bir uyanış aracı olarak görmüştür. Toplumdaki çelişkiler, bürokratik engeller ve bireysel yozlaşmalar, onun eleştirisinin temel noktalarını oluşturur. Eserlerinde, halkın duygularına ve acılarına samimiyetle yaklaşmıştır.
Derin Anlam